Một số thông tin về loài cây này
Y học cổ truyền: Cây đơn mặt trời làm thuốc
Còn có nhiều tên gọi khác nhau như đơn lá đỏ, liễu đỏ, đơn tướng quân, mặt quỷ... Là cây thân gỗ nhỏ, có thể cao từ 0,8-1,2m. Lá mọc đối, mặt trên lá có màu xanh, mặt dưới lá có màu đỏ tía, mép lá có khía răng cưa nhỏ, không đều. Hoa thường mọc ở nách lá và ngọn cành. Cây thuốc này thường mọc hoang, được trồng để làm thuốc và làm cảnh ở nhiều địa phương.
Còn có nhiều tên gọi khác nhau như đơn lá đỏ, liễu đỏ, đơn tướng quân, mặt quỷ... Là cây thân gỗ nhỏ, có thể cao từ 0,8-1,2m. Lá mọc đối, mặt trên lá có màu xanh, mặt dưới lá có màu đỏ tía, mép lá có khía răng cưa nhỏ, không đều. Hoa thường mọc ở nách lá và ngọn cành. Cây thuốc này thường mọc hoang, được trồng để làm thuốc và làm cảnh ở nhiều địa phương.
Ðơn mặt trời có vị đắng ngọt, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khu phong, trừ thấp, lợi tiểu, trấn thống (giảm đau)... Thường được dùng chữa bệnh lở ngứa, dị ứng, mụn nhọt, kiết lỵ, tiêu chảy lâu ngày và các chứng xuất huyết như đái ra máu, đại tiện ra máu... Liều thường dùng 15-20g trong một số bài thuốc sau:
Chữa đại tiện ra máu: Lá đơn mặt trời 16g, ngải cứu sao cháy 10g, lá huyết dụ sao cháy 5g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa tiêu chảy lâu ngày: Lá đơn mặt trời 16g sao vàng, gừng nướng 1 miếng. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần. Hoặc: Lá đơn mặt trời 16g, vỏ dộp ổi 10g, vỏ quả lựu 10g, riềng củ thái lát 10g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa zona, mẩn ngứa: Lá đơn mặt trời 400g, sao vàng, để nguội. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần.
Chữa chảy máu cam: Lá đơn mặt trời 16g, hoa hòe sao đen 10g, cỏ nhọ nồi 20g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa đái ra máu: Lá đơn mặt trời 16g, hạt dành dành sao cháy 20g, mã đề 20g, rễ cỏ tranh 12g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần. Uống liên tục 2-3 ngày.
Chữa sốt xuất huyết nhẹ: Lá đơn mặt trời 16g, hoa hòe sao đen 10g, củ sắn dây 20g (có thể dùng lá cũng được), cỏ nhọ nồi sao đen 20g, lá dâu 12g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần.
Chữa lỵ: Lá đơn mặt trời 16g sao vàng, lá mơ lông 20g, rau sam 20g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa mề đay, mẩn ngứa: Lá đơn mặt trời 16g, kim ngân hoa 12g, ké đầu ngựa 12g, cỏ nhọ nồi 20g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày một thang. Hoặc: Lá đơn mặt trời 16g, thài lài tía 10g, bầu đất tía 12g, tía tô 5g, kinh giới 10g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần.
Chữa nhức đầu: Lá đơn mặt trời 16g, hoa hoặc lá cây hoa nhài 12g, kim cúc 10g. Sắc uống ngày một thang. Nếu là người mắc bệnh tăng huyết áp hay bị nhức đầu có thể thêm vào thang trên hoa đại 10g, hoa hòe 10g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần.
Tác giả: Vương Tâm
Nguồn: Báo sức khoẻ và đời sống số 406 - Thứ bảy 19/6/2004