mai vu duy
Thành viên
Đạm là yếu tố hàng đầu quyết định năng suất. Tiến bộ kĩ thuật trước hết phải làm tăng khả năng tiêu thụ phân đạm một cách có hiệu quả. Khi các điều kiện để cây sinh trưởng tốt được thỏa mãn (nước, kết cấu đất, khí hậu, dinh dưỡng khoáng khác,…) thì chính mức bón đạm cho phép khai thác đến mức tối đa tiềm năng năng suất (Gros, 2000). Theo Vũ Hữu Yêm (1995), nêu ra những điều cần lưu ý khi dùng phân đạm như sau:
Mục tiêu năng suất và đặc điểm sinh lý của cây
Tiềm năng năng suất thể hiện khả năng chịu đạm của cây, thí nghiệm và thực tiễn sản xuất lúa ở đồng bằng Bắc Bộ cho thấy muốn đạt 5 tấn thóc/ha phải cung cấp cho lúa từ 90-120 kg N. Để cây có thể hấp thụ được lượng đạm bón thì phải căn cứ vào đặc điểm sinh lý của cây. Các loại cây trồng giai đoạn đầu đều cần được bón nhiều đạm để mở rộng diện tích quang hợp. Khi cây chuyển từ giai đoạn dinh dưỡng sang giai đoạn sinh thực thì nhu cầu đạm của cây ít hơn.
Đặc tính của phân, thành phần hóa học của phân và sự chuyển hóa của phân khi bón vào đất
Đối với các loại phân đạm sinh lý chua, gây chua cho đất như (NH4)2SO4 hay NH4Cl nếu bón liên tục với số lượng lớn phải kiểm tra độ chua và bồi dưỡng vôi vào đất. Bón kết hợp với phân hữu cơ cũng làm giảm tác hại của các loại phân chua. Nếu bón liên tục phân đạm mà không bồi dưỡng chất hữu cơ cho đất bằng cách vùi trả lại tàn thể thực vật phân hữu cơ, nhất là loại phân đạm gây chua hay kiềm thì làm cho đất bị thoái hóa, bón đạm tiếp theo không có hiệu quả.
Bón đạm phải tính đến các ion, đi kèm ion phân đạm. Phân sulphat đạm có ion SO42- có hiệu lực cao hơn các loại phân khác ở đất thiếu lưu huỳnh và cần cho cây có nhu cầu lưu huỳnh cao. Phân sulphat đạm bón cho đất yếm khí, nghèo sắt lại dễ hình thành H2S độc cho cây. Phân clorua amôn có gốc Cl- lại không tốt đối với thuốc lá và khoai tây vì nó làm giảm chất lượng sản phẩm thu hoạch. Phân urea phải đợi chuyển hóa thành amôn cacbonat mới có tác dụng.
Trong quá trình sử dụng không nên trộn phân đạm có gốc amôn với vôi, tro hoặc các loại phân có phản ứng kiềm
Bón vôi xong không nên bón phân có gốc amôn ngay mà phải đợi cho vôi phản ứng đều với đất rồi mới bón. Hiệu suất phân đạm phụ thuộc vào giống cây trồng, đặc điểm kỹ thuật canh tác, việc phối hợp phù hợp với các loại phân khác (phân hữu cơ, lân, kali, phân vi lượng) và điều kiện môi trường. Nên khi đánh giá và quyết định biện pháp bón phân đạm phải cân nhắc đầy đủ các yếu tố đó mới bón đạm có hiệu quả cao.
Mục tiêu năng suất và đặc điểm sinh lý của cây
Tiềm năng năng suất thể hiện khả năng chịu đạm của cây, thí nghiệm và thực tiễn sản xuất lúa ở đồng bằng Bắc Bộ cho thấy muốn đạt 5 tấn thóc/ha phải cung cấp cho lúa từ 90-120 kg N. Để cây có thể hấp thụ được lượng đạm bón thì phải căn cứ vào đặc điểm sinh lý của cây. Các loại cây trồng giai đoạn đầu đều cần được bón nhiều đạm để mở rộng diện tích quang hợp. Khi cây chuyển từ giai đoạn dinh dưỡng sang giai đoạn sinh thực thì nhu cầu đạm của cây ít hơn.
Đặc tính của phân, thành phần hóa học của phân và sự chuyển hóa của phân khi bón vào đất
Đối với các loại phân đạm sinh lý chua, gây chua cho đất như (NH4)2SO4 hay NH4Cl nếu bón liên tục với số lượng lớn phải kiểm tra độ chua và bồi dưỡng vôi vào đất. Bón kết hợp với phân hữu cơ cũng làm giảm tác hại của các loại phân chua. Nếu bón liên tục phân đạm mà không bồi dưỡng chất hữu cơ cho đất bằng cách vùi trả lại tàn thể thực vật phân hữu cơ, nhất là loại phân đạm gây chua hay kiềm thì làm cho đất bị thoái hóa, bón đạm tiếp theo không có hiệu quả.
Bón đạm phải tính đến các ion, đi kèm ion phân đạm. Phân sulphat đạm có ion SO42- có hiệu lực cao hơn các loại phân khác ở đất thiếu lưu huỳnh và cần cho cây có nhu cầu lưu huỳnh cao. Phân sulphat đạm bón cho đất yếm khí, nghèo sắt lại dễ hình thành H2S độc cho cây. Phân clorua amôn có gốc Cl- lại không tốt đối với thuốc lá và khoai tây vì nó làm giảm chất lượng sản phẩm thu hoạch. Phân urea phải đợi chuyển hóa thành amôn cacbonat mới có tác dụng.
Trong quá trình sử dụng không nên trộn phân đạm có gốc amôn với vôi, tro hoặc các loại phân có phản ứng kiềm
Bón vôi xong không nên bón phân có gốc amôn ngay mà phải đợi cho vôi phản ứng đều với đất rồi mới bón. Hiệu suất phân đạm phụ thuộc vào giống cây trồng, đặc điểm kỹ thuật canh tác, việc phối hợp phù hợp với các loại phân khác (phân hữu cơ, lân, kali, phân vi lượng) và điều kiện môi trường. Nên khi đánh giá và quyết định biện pháp bón phân đạm phải cân nhắc đầy đủ các yếu tố đó mới bón đạm có hiệu quả cao.