Chào TDT, chú lại muốn xỏ xiên anh rồi phải không?
anh viết bài này với mong mỏi là các bạn hiểu được tầm quan trọng của ánh nắng với cây trồng. Bởi vậy, đã viết dài dòng vì phải đưa ra một số lý thuyết với hy vọng là các bạn nắm được rồi áp dụng cho hoàn cảnh riêng của mình.
Anh muốn tóm lại thế này: không có nắng nào gọi là không tốt cả. Chỉ có điều, áp dụng nó thì tùy loại cây trồng. Như đã nói từ đầu, tôi không sống ở VN cho nên không thể cho các bạn lời khuyên là cây nào ưa nắng, gió; xin nhắc lại, chỉ có các bạn đang sống ở VN mới có thể cho lời khuyên về vấn đề này thôi. Tôi tha thiết mong là bạn nào có tấm lòng, hãy cởi mở kiến thức của mình ra cho các bạn đang cần đến.
TDT nói về khả năng chịu bóng râm của cây? Theo sinh lý cây trồng, cây cần phải có nắng để giúp cho sự quang hợp. Nếu cây không được nhận ánh sáng trực tiếp, thì sẽ dẫn đến suy yếu, có thể dẫn đến tử vong. Khi tôi mới bắt đầu chơi bonsai, mua 2 cây được quảng cáo là chỉ trồng trong nhà (indoor), thế là cứ để trong nhà, vài tháng sau, 2 cây đều chết cả! Đây là một vấn nạn ở bên Mỹ! Ở một số siêu thị, hoặc chợ có bày bán cây bonsai (instant bonsai) mà hầu hết các labels đều nói là cây để trồng trong nhà. Nhiều người bắt đầu thích bonsai, thấy vậy mua về, và cứ theo thế mà làm, sau vài tháng cây chết, thế là họ nghĩ là bonsai khó trồng quá, và đành bỏ thú vui này. Có một số cây có thể sống thoải mái trong nhà dưới điều kiện ánh sáng tán xạ (nhưng dĩ nhiên nếu những cây này đựoc để ngoài nắng thì sẽ phát triển mạnh hơn nhiều). Hầu hết các cây phải có ánh nắng trực tiếp. Nếu muốn đưa cây vào trong nhà để triển lãm, hay trưng bày cho đẹp nhà, thì chỉ nên để một vài ngày thôi. Thầy Nhật của tôi một lần có hỏi tôi là con có biết tại sao bên Nhật, các show bonsai lớn hầu hết diễn ra vào mùa đông không? Lý do: vào mùa đông, cây cối nghỉ đông hoặc là sự chuyển hóa cây giảm đến mức thấp nhất, do đó, chúng không cần ánh nắng như vào các mùa khác, do đó có thể đem chúng vào trong nhà thoải mái mà không sợ.
TDT có hỏi kinh nghiệm trong hoàn cảnh diện tích trồng cây bị hạn chế? Tôi luôn mong là phải chi vườn của mình lớn hơn để cây trồng có thể thoải mái hơn. Dù sao, liệu cơm gắm mắm vậy
. Như đã nói, hầu hết cây của tôi được để bên hướng đông của nhà. Do đó phải biết cách sắp xếp vị trí cây cho hợp lý, kẻo không cây cao lại che nắng của cây thấp hơn. Phải chú ý đến hướng nắng, hướng di chuyển của ông mặt trời.
-Cây cao lớn thì để ở phía sau, cây thấp bé thì để ở phía trước so với hướng nắng.
-Cây không chịu nhiều nắng thì để phía sau hoặc để dưới cây cao.
Dù sao như đã trình bày, nắng nào cũng tốt cả trong một điều kiện nào đó, cho nên nếu sân vườn không cho phép, thì có thể xử dụng bất cứ khoảng không nào mà cây có thể nhận nắng (có còn hơn không). Nói thí dụ, nếu chỉ có thể trồng cây ở hướng Nam và Tây, trong mùa hè, thì chắc chắn là cây sẽ chịu rất nhiều stress từ sức nóng của mặt trời, có một số cách để làm giảm stress cho cây trong chậu:
-dùng lưới che nắng.
-để chậu cây dưới tán của cây lớn trong vườn
-dùng khăn màu
trắng để che phủ chậu và mặt đất của chậu
-bên này tôi dùng granulated Humic acid trộn trong đất trồng (tôi nghĩ là các bạn không nên dùng humic acid vì đất ở VN nhiều phèn chua quá rồi phải không?
-dùng nhiều chất hữu cơ cho đất trồng (cũng không cần điều này tại VN, vì tôi thấy các bạn dùng quá nhiều đất thịt rồi)
Câu hỏi: có khi nào các bạn nghĩ tới việc trồng cây trong khoảng không gian không? Bạn tôi ở đây có lần cho tôi biết ý nghĩ của bạn ấy là: làm một giàn cây với những chậu bonsai được treo lơ lững trên không. Điều này có thể ứng dụng cho những ai không có đủ mặt bằng để trồng cây, giống như những đường cao tốc trên không vậy.
Tôi sẽ trình bày tiếp về cách nhận diện cây nào chịu được nắng gió trong bài viết tiếp. Nhắc lại, tôi sẽ chỉ trình bày nguyên tắc thôi, còn thực tế, thì các bạn tại VN phải có trách nhiệm nhận định. Hy vọng đây là điều công bằng phải không?
Bonhe