2 / CHIẾT CÀNH: :
. Cách chiết cành mai như thế nào?
Mai chiết cành tương đối khó hơn các loại cây khác vì vỏ cây mỏng và lớp tượng tầng phát triển mạnh, nếu không cạo hết lớp nầy trước khi bó bầu đất thì một thời gian mở bầu đất ra nó liền da lại như cũ không hề có một cái rễ nào. Thường thì người ta chiết mai khi cần tạo dáng cây lại, nếu cắt đi thì tiếc nên mới chiết cây . Thường thì chiết cây khó có bộ rễ đẹp và nếu chăm sóc không tốt thì cây rất dễ chết.
a. Nguyên tác:
Nhánh chiết phải sung, không hoặc rất ít sâu bệnh, có nhiều lá và phần lớn lá phải ở trạng thái ổn định (lá từ bánh tẻ trở đi)
Chiết mùa nào cũng được nhưng cố tránh mùa mai có nụ lúc ấy lá quá già , sự quang hợp giảm cũng như khả năng biến đổi nhựa nguyên thành nhựa luyện kém
Phải cạo thật sạch hết tượng tầng (lớp mỏng nằm giữa vỏ và mộc)
b. Cách chiết:
- Dùng dao bén cắt khoanh tròn quanh thân tại vị trí cần chiết, Không cắt quá mạnh để phạm vào gỗ
- Cắt một khoanh thứ hai bên dưới và cách vết bên trên ít nhất 5 cm ( Các cây khác chỉ cần cắt cách 3 cm là vừa)
- Dùng dao tách bỏ lớp vỏ giữa 2 khoanh cắt.
- Cạo nhẹ phần tượng tầng thật kỹ (để như thế chừng hơn 10 ngày sau, kiểm tra lại xem lớp tượng tầng có phát triển trở lại không, nếu có phãi tiếp tục cạo lại cho đến khi không còn lớp tượng tầng và thấy phía dưới khoanh cắt bên trên vỏ cây hơi lồi ra thì mới tiếp tục công việc)
- Dùng thuốc kích thích ra rễ (thường là loại có hoạt chất NAA ) thoa lên khoanh cắt trên theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Chờ cho khô thuốc, có thể để cách một ngày, dùng xơ dừa cũ trôn với tro trấu bó quanh vết cắt ( hoặc các vật liệu khác như rễ lục bình, tro trấu trộn với đất thịt , nếu có lông heo, hay tóc trộn vào một ít càng tốt ), có thể trộn vào chất bó bầu một ít thuốc kích thích rễ , nếu mùa mưa hoặc người trồng có công chăm sóc thì bao lại phần hổn hợp bằng vải (bao bố), nếu không có công chăm sóc thì dùng bao plastic bọc lại và cột thật kín hay đầu , độ ẩm của đất và cây tiết ra làm chất bó vào luôn ẩm không cần phải tưới.
Phải chờ một thời gian tuỳ theo cây lúc chiết có sung không, tán lá của nhánh chiết có nhiều không, vỏ cây nơi chiết có già quá không thì thời gian ra rễ phụ thuộc vào các yếu tố đó.... Chừng nào thấy rễ phát triển , lúc đầu rễ non màu trắng ngà sau đó già và vàng đi, lúc ấy mới cắt nhánh chiết ra khỏi cây mẹ. (Cũng có thể cắt khoanh vỏ ,thoa thuốc kích thích rổi uốn cây sát đất chôn phần cắt lại và theo dỏi khi ra rễ thì cắt để trồng như cây ghép thông thường nếu phần chiết gần mặt đất )
.Cách chăm sóc sau khi chiết thành cây mới như thế nào?
Cây mới cắt ra thường bộ rễ còn ít trong khí tán nó còn lớn, bộ rễ không đủ sức cung cấp dinh dưỡng cho cả cây và lượng lá nhiều cũng tạo sự thoát hơi nước là cây dễ thiếu nước, vì vậy trước khi trồng nên tỉa bớt tán cây đi nếu rễ ít phải tỉa nhiều , có người thì lảy lá chỉ để một ít cho cây hô hấp thôi. Khi cưa dưới bầu chiết xong phải nhúng bầu chiết trong nước hơn 15 phút sau đó mở bao nhựa ra (nếu bó bằng vải hoặc bao bố thì không cần mở ra), Trồng cây vào chậu và cắm ít nhất 3 cây để cố định cây mai chiết (đất chưa cứng nên phải dùng 3 cây), Đem chậu để vào bóng mát và lúc đầu tưới trùm lên cả cây 2 lần mỗi ngày, chờ khi lá non phát triển thì mang nó ra nắng từ từ và chăm sóc bình thường
Ưu khuyết điểm của mai chiết: Gây giống cây mai nhanh và cây chỉ cần một năm thì có thể cho hoa bình thường. Tuổi thọ của cây không thể bằng cây ghép hay mai nguyển thuỷ được. Khi bộ rễ chưa phát triển đủ có thể một số cành bên dưới bị chết
3/ GIÂM RỄ-GIÂM CÀNH
Cách giâm rể như thế nào?
:Việc giâm rễ để tạo ra cây mai mới dễ hơn rất nhiều so với giâm cành.Thông thường khi bứng mai ta phải chặt bỏ bớt rễ (rễ mai rất dài), bỏ đi rất tiếc nên người ta tận dụng các đoạn rễ giâm để tạo cây mới. Giâm rễ có cây mới đẹp hơn nhiều so với cây chiết hay giâm cành . Việc giâm rễ thuận tiện nhất trong giai đoạn bắt đầu mùa mưa
Cách thực hiện: Chọn rễ cây có đường kính chừng 4 mm đến 10mm thì tốt nhất nhưng với rễ lớn hơn mà còn một ít rễ nhỏ bám theo giâm vẫn sẽ phát triển tốt hơn Có thể chặt rễ ra mỗi đoạn chừng 1,5 dm trở lên , phần vết cắt dưới dùng dao thật bén gọt thật “ngọt” không để bị dập, Vết cắt trên dùng keo sinh học thoa lên để giảm bớt thoát hơi nước. Nếu quanh rễ còn các rễ nhỏ thì cố gắng tránh đừng cho nó tổn thương. Ngâm phần dưới của rễ vào thuốc kích thích ra rễ (Liều lương và thời gian theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Đất trồng có thể sử dụng hổn hợp phân- tro- xơ dừa- cát nhưng phải có ít nhất 30% đất thịt , dùng chậu nhỏ để giâm thì tốt nhất (khi cây phát triển thì ươm luôn ở đó) Đẩt bỏ vào châu không nén cứng quá , chôn rễ nằm nghiêng khoảng 30o đến 45o phần trên nhô khỏi mặt đất chừng 1,5 cm. Tất cả đặ trong bóng mát , tuỳ theo đất khô nhiều hay ít mà dùng vòi sen tưới nhẹ lên mặt chậu mỗi ngày từ một đến hai lần. Trong quá trình tưới cần bổ sung thêm đất để giữ độ nhô lên của rễ như lúc đầu và kiểm ra sự thoát nước của chậu. . Nếu rễ phát triển được thì từ 20 ngày trở đi các tược non sẽ phát triển phần trên của rễ, có thể nhiều tược phát triển nhưng ta chỉ nên để lại từ một đến 2 tược thôi (phải lảy bỏ thật sớm từ khi tược mới nhú lên) . Cây phát triên,chăm sóc ta được mai lên từ rễ rất đẹp
Ưu khuyết điểm của giâm rễ:Giâm rễ dễ thành công có thể đạt trên 80% Thực hiện giâm rễ trong giai đoạn đầu mùa mưa tỉ lệ thành công rất cao, cây phát triển từ rễ lớn nhanh và có hoa sớm hơn
Giâm cành như thế nào ?
Ngòai cách dùng cành nhỏ để giâm của Ông Nguyễn Văn Hai ( Hai Riều) ra , Anh Đỗ Bình ở Long Thành (dblongthanh / caycanhvietnam) :đã giâm thành công cách cành lớn , có thể bằng bắp tay hay lơn hơn ( Phương pháp giâm cành nầy anh đã trình bày trong buổi họp mặt tại vườn mai Hoàng Mai – Huyện Dĩ An- Bình Dương vào ngày 9 tháng 5 năm 2010 Đây là một phương pháp đơn giản, ít chăm sóc nhưng lại đạt kết quả cao . Đặc biệt với phương pháp giâm cành nầy ta có thể giâm những cành lớn bằng bắp tay , những cành mai được cắt tỉa thay vì bỏ đi ta có thể đem giâm để tạo ra cây mới khỏi phải chiết
. Cách giâm như sau:
- Cắt cành cây định giâm có chiều dài 2,5 dm đến 3 dm, vết cắt gọt lại sạch, phẳng, phía dưới cưa xéo.để mở rộng vòng vỏ cây, nhúng vào dung dịch kích thích ra rễ (theo liều lượng của nhà sản xuất)
- Lấy một bao plastic trong đổ vào một ít nước và đổ nhẹ ra chỉ còn đọng lại một số giọt trong bao, trùm bao plasic vào cây từ trên để giử âm cho cây , cuốn sát vào cây để không chứa nhiều không khí trong ấy rồi chôn vào chất trồng thóat nước nhanh chủ yếu là cát + xơ dừa + tro trâu (không cần phân bón ) , chôn sâu gần 1 dm (cả bao plastic nhưng bên dưới phần cây được cắt phải tiếp xúc với chất trồng ). Đặt tất cả ra nơi có ánh nắng vừa phải , mỗi ngày chỉ cần tưới để tạo độ ẩm cho cành giâm (không được để đọng nước)
- Tùy theo dưỡng chất tích lũy trong cành giâm nhiều hay ít, cây lớn hay nhỏ một thời gian chừng gần một tháng trên cành giâm phát tược non, chờ cho tược lên cao, ta cắt phần trên của bao plastic ra để tược phát triển ra ngoài, khi tược bắt đầu chuyển sang màu hơi nâu , lúc nầy phần vỏ đã kéo mô sẹo.
- Ta tưới cành giâm bằng các dung dịch kích thích rễ như Root 2 Atonik,….(Liều lượng và thời gian tưới theo hướng dẫn của nhà sản xuất )
- Đặt chậu ươm nới có ánh sang buổi sáng (tránh bớt nắng chiều nếu là mùa nắng), hàng ngày tưới nước giữ ẩm cho cây.
- Khi cây ra cơi đọt thứ hai thì rễ ra nhiều ta đem trồng bình thường
Lưu ý: Giâm cây thất bại khi: Cây không đủ độ ẩm hoặc quá ướt,chồi non vừa ra bị bọ trĩ cắn phá hoặc các lọai bệnh do nấm làm hư. Cành giâm quá yếu không đủ dinh dưỡng dự trữ.
Ưu khuyết điểm cách giâm cành: Tận dụng đước các nhánh phải bỏ đi nhưng phải đổ công vào rất nhiều nhất là lúc nhánh ra cơi đọt lần thứ nhất phải sử dụngthuốc kích thích rễ tốt mới có kết quả
. Cách chiết cành mai như thế nào?
Mai chiết cành tương đối khó hơn các loại cây khác vì vỏ cây mỏng và lớp tượng tầng phát triển mạnh, nếu không cạo hết lớp nầy trước khi bó bầu đất thì một thời gian mở bầu đất ra nó liền da lại như cũ không hề có một cái rễ nào. Thường thì người ta chiết mai khi cần tạo dáng cây lại, nếu cắt đi thì tiếc nên mới chiết cây . Thường thì chiết cây khó có bộ rễ đẹp và nếu chăm sóc không tốt thì cây rất dễ chết.
a. Nguyên tác:
Nhánh chiết phải sung, không hoặc rất ít sâu bệnh, có nhiều lá và phần lớn lá phải ở trạng thái ổn định (lá từ bánh tẻ trở đi)
Chiết mùa nào cũng được nhưng cố tránh mùa mai có nụ lúc ấy lá quá già , sự quang hợp giảm cũng như khả năng biến đổi nhựa nguyên thành nhựa luyện kém
Phải cạo thật sạch hết tượng tầng (lớp mỏng nằm giữa vỏ và mộc)
b. Cách chiết:
- Dùng dao bén cắt khoanh tròn quanh thân tại vị trí cần chiết, Không cắt quá mạnh để phạm vào gỗ
- Cắt một khoanh thứ hai bên dưới và cách vết bên trên ít nhất 5 cm ( Các cây khác chỉ cần cắt cách 3 cm là vừa)
- Dùng dao tách bỏ lớp vỏ giữa 2 khoanh cắt.
- Cạo nhẹ phần tượng tầng thật kỹ (để như thế chừng hơn 10 ngày sau, kiểm tra lại xem lớp tượng tầng có phát triển trở lại không, nếu có phãi tiếp tục cạo lại cho đến khi không còn lớp tượng tầng và thấy phía dưới khoanh cắt bên trên vỏ cây hơi lồi ra thì mới tiếp tục công việc)
- Dùng thuốc kích thích ra rễ (thường là loại có hoạt chất NAA ) thoa lên khoanh cắt trên theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Chờ cho khô thuốc, có thể để cách một ngày, dùng xơ dừa cũ trôn với tro trấu bó quanh vết cắt ( hoặc các vật liệu khác như rễ lục bình, tro trấu trộn với đất thịt , nếu có lông heo, hay tóc trộn vào một ít càng tốt ), có thể trộn vào chất bó bầu một ít thuốc kích thích rễ , nếu mùa mưa hoặc người trồng có công chăm sóc thì bao lại phần hổn hợp bằng vải (bao bố), nếu không có công chăm sóc thì dùng bao plastic bọc lại và cột thật kín hay đầu , độ ẩm của đất và cây tiết ra làm chất bó vào luôn ẩm không cần phải tưới.
Phải chờ một thời gian tuỳ theo cây lúc chiết có sung không, tán lá của nhánh chiết có nhiều không, vỏ cây nơi chiết có già quá không thì thời gian ra rễ phụ thuộc vào các yếu tố đó.... Chừng nào thấy rễ phát triển , lúc đầu rễ non màu trắng ngà sau đó già và vàng đi, lúc ấy mới cắt nhánh chiết ra khỏi cây mẹ. (Cũng có thể cắt khoanh vỏ ,thoa thuốc kích thích rổi uốn cây sát đất chôn phần cắt lại và theo dỏi khi ra rễ thì cắt để trồng như cây ghép thông thường nếu phần chiết gần mặt đất )
.Cách chăm sóc sau khi chiết thành cây mới như thế nào?
Cây mới cắt ra thường bộ rễ còn ít trong khí tán nó còn lớn, bộ rễ không đủ sức cung cấp dinh dưỡng cho cả cây và lượng lá nhiều cũng tạo sự thoát hơi nước là cây dễ thiếu nước, vì vậy trước khi trồng nên tỉa bớt tán cây đi nếu rễ ít phải tỉa nhiều , có người thì lảy lá chỉ để một ít cho cây hô hấp thôi. Khi cưa dưới bầu chiết xong phải nhúng bầu chiết trong nước hơn 15 phút sau đó mở bao nhựa ra (nếu bó bằng vải hoặc bao bố thì không cần mở ra), Trồng cây vào chậu và cắm ít nhất 3 cây để cố định cây mai chiết (đất chưa cứng nên phải dùng 3 cây), Đem chậu để vào bóng mát và lúc đầu tưới trùm lên cả cây 2 lần mỗi ngày, chờ khi lá non phát triển thì mang nó ra nắng từ từ và chăm sóc bình thường
Ưu khuyết điểm của mai chiết: Gây giống cây mai nhanh và cây chỉ cần một năm thì có thể cho hoa bình thường. Tuổi thọ của cây không thể bằng cây ghép hay mai nguyển thuỷ được. Khi bộ rễ chưa phát triển đủ có thể một số cành bên dưới bị chết
3/ GIÂM RỄ-GIÂM CÀNH
Cách giâm rể như thế nào?
:Việc giâm rễ để tạo ra cây mai mới dễ hơn rất nhiều so với giâm cành.Thông thường khi bứng mai ta phải chặt bỏ bớt rễ (rễ mai rất dài), bỏ đi rất tiếc nên người ta tận dụng các đoạn rễ giâm để tạo cây mới. Giâm rễ có cây mới đẹp hơn nhiều so với cây chiết hay giâm cành . Việc giâm rễ thuận tiện nhất trong giai đoạn bắt đầu mùa mưa
Cách thực hiện: Chọn rễ cây có đường kính chừng 4 mm đến 10mm thì tốt nhất nhưng với rễ lớn hơn mà còn một ít rễ nhỏ bám theo giâm vẫn sẽ phát triển tốt hơn Có thể chặt rễ ra mỗi đoạn chừng 1,5 dm trở lên , phần vết cắt dưới dùng dao thật bén gọt thật “ngọt” không để bị dập, Vết cắt trên dùng keo sinh học thoa lên để giảm bớt thoát hơi nước. Nếu quanh rễ còn các rễ nhỏ thì cố gắng tránh đừng cho nó tổn thương. Ngâm phần dưới của rễ vào thuốc kích thích ra rễ (Liều lương và thời gian theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Đất trồng có thể sử dụng hổn hợp phân- tro- xơ dừa- cát nhưng phải có ít nhất 30% đất thịt , dùng chậu nhỏ để giâm thì tốt nhất (khi cây phát triển thì ươm luôn ở đó) Đẩt bỏ vào châu không nén cứng quá , chôn rễ nằm nghiêng khoảng 30o đến 45o phần trên nhô khỏi mặt đất chừng 1,5 cm. Tất cả đặ trong bóng mát , tuỳ theo đất khô nhiều hay ít mà dùng vòi sen tưới nhẹ lên mặt chậu mỗi ngày từ một đến hai lần. Trong quá trình tưới cần bổ sung thêm đất để giữ độ nhô lên của rễ như lúc đầu và kiểm ra sự thoát nước của chậu. . Nếu rễ phát triển được thì từ 20 ngày trở đi các tược non sẽ phát triển phần trên của rễ, có thể nhiều tược phát triển nhưng ta chỉ nên để lại từ một đến 2 tược thôi (phải lảy bỏ thật sớm từ khi tược mới nhú lên) . Cây phát triên,chăm sóc ta được mai lên từ rễ rất đẹp
Ưu khuyết điểm của giâm rễ:Giâm rễ dễ thành công có thể đạt trên 80% Thực hiện giâm rễ trong giai đoạn đầu mùa mưa tỉ lệ thành công rất cao, cây phát triển từ rễ lớn nhanh và có hoa sớm hơn
Giâm cành như thế nào ?
Ngòai cách dùng cành nhỏ để giâm của Ông Nguyễn Văn Hai ( Hai Riều) ra , Anh Đỗ Bình ở Long Thành (dblongthanh / caycanhvietnam) :đã giâm thành công cách cành lớn , có thể bằng bắp tay hay lơn hơn ( Phương pháp giâm cành nầy anh đã trình bày trong buổi họp mặt tại vườn mai Hoàng Mai – Huyện Dĩ An- Bình Dương vào ngày 9 tháng 5 năm 2010 Đây là một phương pháp đơn giản, ít chăm sóc nhưng lại đạt kết quả cao . Đặc biệt với phương pháp giâm cành nầy ta có thể giâm những cành lớn bằng bắp tay , những cành mai được cắt tỉa thay vì bỏ đi ta có thể đem giâm để tạo ra cây mới khỏi phải chiết
. Cách giâm như sau:
- Cắt cành cây định giâm có chiều dài 2,5 dm đến 3 dm, vết cắt gọt lại sạch, phẳng, phía dưới cưa xéo.để mở rộng vòng vỏ cây, nhúng vào dung dịch kích thích ra rễ (theo liều lượng của nhà sản xuất)
- Lấy một bao plastic trong đổ vào một ít nước và đổ nhẹ ra chỉ còn đọng lại một số giọt trong bao, trùm bao plasic vào cây từ trên để giử âm cho cây , cuốn sát vào cây để không chứa nhiều không khí trong ấy rồi chôn vào chất trồng thóat nước nhanh chủ yếu là cát + xơ dừa + tro trâu (không cần phân bón ) , chôn sâu gần 1 dm (cả bao plastic nhưng bên dưới phần cây được cắt phải tiếp xúc với chất trồng ). Đặt tất cả ra nơi có ánh nắng vừa phải , mỗi ngày chỉ cần tưới để tạo độ ẩm cho cành giâm (không được để đọng nước)
- Tùy theo dưỡng chất tích lũy trong cành giâm nhiều hay ít, cây lớn hay nhỏ một thời gian chừng gần một tháng trên cành giâm phát tược non, chờ cho tược lên cao, ta cắt phần trên của bao plastic ra để tược phát triển ra ngoài, khi tược bắt đầu chuyển sang màu hơi nâu , lúc nầy phần vỏ đã kéo mô sẹo.
- Ta tưới cành giâm bằng các dung dịch kích thích rễ như Root 2 Atonik,….(Liều lượng và thời gian tưới theo hướng dẫn của nhà sản xuất )
- Đặt chậu ươm nới có ánh sang buổi sáng (tránh bớt nắng chiều nếu là mùa nắng), hàng ngày tưới nước giữ ẩm cho cây.
- Khi cây ra cơi đọt thứ hai thì rễ ra nhiều ta đem trồng bình thường
Lưu ý: Giâm cây thất bại khi: Cây không đủ độ ẩm hoặc quá ướt,chồi non vừa ra bị bọ trĩ cắn phá hoặc các lọai bệnh do nấm làm hư. Cành giâm quá yếu không đủ dinh dưỡng dự trữ.
Ưu khuyết điểm cách giâm cành: Tận dụng đước các nhánh phải bỏ đi nhưng phải đổ công vào rất nhiều nhất là lúc nhánh ra cơi đọt lần thứ nhất phải sử dụngthuốc kích thích rễ tốt mới có kết quả