mai vu duy
Thành viên
Sự liên quan "Stress" nước đến cơ chế quang hợp và biện pháp đối phó...
Hiện tại tài liệu "Stress" nước trên cây trồng ở Việt Nam ít và chưa đầy đủ hết nên hôm nay mình xin giới thiệu bài tổng hợp về "Stress" nước trên cây trồng do mình biên tập từ nhiều tài liệu trong nước và nước ngoài nhằm cung cấp thông tin đến các cô chú và anh chị. Ở mỗi tác giả tham khảo, mình đều ghi lại cho mọi người tiện nắm rõ thông tin ví dụ: Vũ Văn Vụ (1998).....Do thời gian tìm hiểu vần đề mới (chưa được nghiên cứu nhiều tại Việt Nam) này có hạn, nếu có thiều sót mong cô chú anh em góp ý.
I . Sự liên quan "Stress" nước đến cơ chế quang hợp.
1. Định nghĩa “Stress” nước
“Stress” nước hay sự khô hạn là hiện tượng xảy ra khi cây bị thiếu nước. Do thiếu nước mà lượng nước hút vào cây không bù đắp được lượng nước bay hơi đi qua các bộ phận trên mặt đất, làm cho cây mất cân bằng nước và bị héo.
Có hai loại khô hạn: hạn trong đất và hạn trong không khí. Có loại hạn thực do thiếu nước trong môi trường gây nên nhưng cũng có loại hạn sinh lý là loại hạn không phải do môi trường thiếu nước mà do cây không hút được nước trong môi trường do nhiệt độ thấp, do nồng độ dung dịch môi trường quá cao ... Khi hạn hán cây bị stress nước dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng :
- Gây nên hiện tượng co nguyên sinh và làm cho cây bị héo. Sự co nguyên sinh các tế bào diễn ra khi nồng độ nước trong môi trường quá cao hay do stress nước làm cho nước trong tế bào thất thoát ra ngoài nên khối Nguyên sinh chất của tế bào co lại, thể tích không bào thu hẹp. Khi môi trường thiếu nước kéo dài, tế bào mất nước không bào co lại, mô trở nên mềm yếu và sự héo xảy ra. Sự héo tạm thời nhưng cũng có thể vĩnh viễn nếu sự thiếu nước nghiêm trọng và kéo dài.
- Hạn hán cản trở sự vận chuyển nước trong mạch gỗ. Khi thiếu nước do hạn hán sự cung cấp nước cho rễ không đủ trong đêm để thủy hoá các mô đã bị thiếu nước ban ngày, các lông hút bị tổn thương lớp ngoài vùng vỏ bị phủ suberin... đã làm giảm áp suất rễ để đẩy cột nước lên trong mạch gỗ. Đặc biệt khi thiếu nước sẽ hình thành nhiều bọt khí trong mạch gỗ phá vỡ tính liên tục của cột nước nên cột nước trong mạch gỗ không được đẩy lên liên tục.
- Hạn hán làm dày lớp cutin trên bề mặt lá làm giảm sự thoát hơi nước qua biểu bì.
- Hạn hán làm giảm mạnh quang hợp. Sự thiếu nước làm giảm cường độ quang hợp. Khi hàm lượng nước trong lá còn khoảng 40-50% quang hợp của lá bị đình trệ. (Nguyễn Bá Lộc và ctv., 2005)
2. Vai trò của nước đối với quang hợp và “Stress” nước ảnh hưởng đến quang hợp
2.1. Vai trò của nước đối với quang hợp
- Hàm lượng nước trong không khí, trong lá ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước, do đó ảnh hưởng đến độ mở khí khổng, tức là ảnh hưởng đến tốc độ xâm nhập CO2 vào tế bào.
- Nước ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của cây, do đó đến kích thước của bộ máy đồng hóa.
- Nước ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các chất đồng hóa.
- Hàm lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến độ hydrat hóa của chất nguyên sinh do đó ảnh hưởng đến điều kiện làm việc của hệ thống enzyme.
- Nước là nguyên liệu trực tiếp của phản ứng quang hợp với cương vị là chất cho hydro điện tử.
Hiện tại tài liệu "Stress" nước trên cây trồng ở Việt Nam ít và chưa đầy đủ hết nên hôm nay mình xin giới thiệu bài tổng hợp về "Stress" nước trên cây trồng do mình biên tập từ nhiều tài liệu trong nước và nước ngoài nhằm cung cấp thông tin đến các cô chú và anh chị. Ở mỗi tác giả tham khảo, mình đều ghi lại cho mọi người tiện nắm rõ thông tin ví dụ: Vũ Văn Vụ (1998).....Do thời gian tìm hiểu vần đề mới (chưa được nghiên cứu nhiều tại Việt Nam) này có hạn, nếu có thiều sót mong cô chú anh em góp ý.
I . Sự liên quan "Stress" nước đến cơ chế quang hợp.
1. Định nghĩa “Stress” nước
“Stress” nước hay sự khô hạn là hiện tượng xảy ra khi cây bị thiếu nước. Do thiếu nước mà lượng nước hút vào cây không bù đắp được lượng nước bay hơi đi qua các bộ phận trên mặt đất, làm cho cây mất cân bằng nước và bị héo.
Có hai loại khô hạn: hạn trong đất và hạn trong không khí. Có loại hạn thực do thiếu nước trong môi trường gây nên nhưng cũng có loại hạn sinh lý là loại hạn không phải do môi trường thiếu nước mà do cây không hút được nước trong môi trường do nhiệt độ thấp, do nồng độ dung dịch môi trường quá cao ... Khi hạn hán cây bị stress nước dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng :
- Gây nên hiện tượng co nguyên sinh và làm cho cây bị héo. Sự co nguyên sinh các tế bào diễn ra khi nồng độ nước trong môi trường quá cao hay do stress nước làm cho nước trong tế bào thất thoát ra ngoài nên khối Nguyên sinh chất của tế bào co lại, thể tích không bào thu hẹp. Khi môi trường thiếu nước kéo dài, tế bào mất nước không bào co lại, mô trở nên mềm yếu và sự héo xảy ra. Sự héo tạm thời nhưng cũng có thể vĩnh viễn nếu sự thiếu nước nghiêm trọng và kéo dài.
- Hạn hán cản trở sự vận chuyển nước trong mạch gỗ. Khi thiếu nước do hạn hán sự cung cấp nước cho rễ không đủ trong đêm để thủy hoá các mô đã bị thiếu nước ban ngày, các lông hút bị tổn thương lớp ngoài vùng vỏ bị phủ suberin... đã làm giảm áp suất rễ để đẩy cột nước lên trong mạch gỗ. Đặc biệt khi thiếu nước sẽ hình thành nhiều bọt khí trong mạch gỗ phá vỡ tính liên tục của cột nước nên cột nước trong mạch gỗ không được đẩy lên liên tục.
- Hạn hán làm dày lớp cutin trên bề mặt lá làm giảm sự thoát hơi nước qua biểu bì.
- Hạn hán làm giảm mạnh quang hợp. Sự thiếu nước làm giảm cường độ quang hợp. Khi hàm lượng nước trong lá còn khoảng 40-50% quang hợp của lá bị đình trệ. (Nguyễn Bá Lộc và ctv., 2005)
2. Vai trò của nước đối với quang hợp và “Stress” nước ảnh hưởng đến quang hợp
2.1. Vai trò của nước đối với quang hợp
- Hàm lượng nước trong không khí, trong lá ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước, do đó ảnh hưởng đến độ mở khí khổng, tức là ảnh hưởng đến tốc độ xâm nhập CO2 vào tế bào.
- Nước ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của cây, do đó đến kích thước của bộ máy đồng hóa.
- Nước ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các chất đồng hóa.
- Hàm lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến độ hydrat hóa của chất nguyên sinh do đó ảnh hưởng đến điều kiện làm việc của hệ thống enzyme.
- Nước là nguyên liệu trực tiếp của phản ứng quang hợp với cương vị là chất cho hydro điện tử.