Bác Xuân à! Em đọc tài liệu Hội nghị thường niên lần thứ 11 của Hiệp hội cây cảnh Thế Giới tại Malaysia về Taxa giống/ gien Hài thì P. coccineum Perner & Herrmann (Hài đỏ son) được công bố năm 2000 là nguồn giống Cao Bằng, Việt Nam và là var. giữa P. Helenea và P.barbigerum ạ
Chuyền này khá dài dòng. Xin trích lại một số ý từ quyền Lan Hài Việt Nam của Averyanov, Phillip Cribb, Phan Kế Lộc và Nguyễn Tiến Hiệp về cây Hài lộc/ Hài đỏ son:
"
... các quần thể mọc tự nhiên của P. babigerum đã được GS Lộc và cộng sự phát hiện ở... Sơn La...
Cùng thời gian đó ... dựa trên những bức ảnh ... một loài mới với tên P. coccineum đã được mô tả (Perner & Herrmann, 2000). Họ thông báo rằng những cây được chụp ảnh này có nguồn gốc từ tỉnh Cao Bằng. Tuy nhiên những người làm vườn VN sở hữu những cây đó không khẳng định thông tin này. ... Các tác giả của loài mới này đã trích dẫn là mẫu chuẩn của nó lưu trữ ở "Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Hà Nội". Nhưng hiện không có bất kỳ mẫu vật đáng tin cậy nào của loài này ở phòng tiêu bản của Viện..."
Tóm lại năm 2000 mấy ông người Đức dựa trên cây và ảnh chụp tại Hà Nội và thông tin của mấy bác bán lan nhà mình nói là ở Cao Bằng để công bố loài mới, bịa ra chuyện có mẫu tiêu bản lưu tại Viện Sinh thái (nơi GS Lộc và TS Hiệp làm việc). Chuyện người bán lan nói sai điểm phân bố cho loài mới là hiển nhiên vì chẳng ai muốn lộ nguồn hàng cả. Vì thế việc công bố loài
P. coccineum thực chất là không có giá trị (vì không biết nơi phân bố tự nhiên và không có mẫu chuẩn có lý lịch rõ ràng).
Trong khi đó nhóm cua Averyanov, GS Lộc và TS Hiệp đã thấy loài này ở Mộc Châu (tôi cũng thấy có ở vùng đó khá nhiều), có mẫu và họ công bố không phải loài mới mà là một thứ mới nằm trong loài
P. barbigerum, lấy tên là Hài lộc (
P. barbigerum var
lockianum). Như vậy Hài lộc mới là tên chính xác hợp pháp của cây này.
Sau đó mấy năm, cũng ở Sơn La, nhóm Averyanov tìm được một dạng hoa khác với Hài lộc. Họ công bố là Hài trần tuấn (vẫn là một chủng của Hài chân tím như Hài lộc, nhưng thuộc thứ khác). Nhà tôi có cây Hài trần tuấn này nhưng chẳng biết lẫn đâu, cây nào là thứ Hài lộc, cây nào là Hài trần tuấn chẳng nhớ nữa.
