Ảnh Lan Calanthe (Lan đất hoa trắng, Lan bầu rượu, Bọ cạp, Kiều Lan) Đẹp Nhất Thế Giớ
Mời các bạn thưởng thức
CALANTHE R. Br., họ Lan Orchidaceae [Từ chữ Hy Lạp kolos: đẹp và anthe: hoa; liên hệ đến phần lớn các loài trong chi này có hoa đẹp] - Lan đất hoa trắng, Lan bầu rượu, Bọ cạp, Kiều Lan.
Cây thảo sống lâu năm địa sinh hay phụ sinh. Lá rộng, gấp nếp, tồn tại hay sớm rụng. Hoa thành chùm mọc đứng, màu trắng, màu hoa cà, có khi vàng. Lá đài và cánh hoa gần bằng nhau và rời. Cánh môi dính với cột, nguyên hoặc chia thùy và có một cựa có đỉnh thường tròn; cột ngắn. Bao phấn có 8 túi phấn.
Gồm khoảng 120 loài ở các vùng nóng trên thế giới; ở Việt Nam có 18 loài, mà 5 loài là đặc hữu; phần lớn các loài được trồng làm cảnh. Hiện có nội dung của 7 loài:
Calanthe alismaefolia Lindl. - Lan đất hoa trắng lá trạch tả, Lan bầu rượu từ cô, Kiều lan từ cô, Kiều hoa Cúc Phương.
Lan đất có thân ngắn; thân rễ bò, các hành giả xếp sát nhau. Lá mọc gần thẳng, 3 - 6 cái, giống như lá trạch tả; phiến lá hình bầu dục, dài đến 20cm, rộng 4 - 10cm, đầu nhọn sắc hoặc nhọn ngắn, gốc thuôn trên cuống dài; mép lá lượn sóng, gân chính 5; cuống lá dài 10 - 15cm.
Cán hoa 1 - 2 cái, ở nách, mảnh, ngắn hơn lá; lá bắc hình trái xoan rộng, dài đến 15mm. Hoa màu trắng. Lá đài thuôn nhọn, có nhiều đốm nhỏ; cánh hoa nhỏ hơn; cánh môi có 2 thùy bên hẹp, dài; thùy giữa hình tim ngược, đầu lõm sâu.
Calanthe angusta Lindl. – Lan đất hoa trắng cuống hẹp, Kiều lan hẹp, Lan bầu rượu kim tán.
Cỏ cao 75 - 90cm. Rễ chùm dày đặc. Lá mọc tập trung ở gốc, dài 40 - 45cm, cuống lá hình dải, hẹp ở giữa, rộng ở gốc thành bẹ, có rãnh dài 10 - 15cm; phiến là hình mũi mác, dài 17 - 40cm, rộng 3,5 - 8cm, 5 - 7 gân chính, lồi ở mặt dưới.
Cụm hoa mọc ở giữa các lá. Cán hoa dài 20 - 90cm. Nhiều ( 7 - 40 ) hoa màu trắng, mọc dày đặc, lá bắc dài 6 - 18mm, tồn tại. Lá đài dày và mềm; cánh hoa cũng vậy. Cánh môi 3 thùy; thùy tận cùng hình tim sâu ở phía trước, nom như có 4 thùy. Cựa mảnh, hình trụ, dài 10mm. Cột rời ngay từ gốc, dài 3 - 4,5mm. Bao phấn 2 ô, hình tim; 8 khối phấn xếp thành 2 nhóm hình chùy dài, dính vào cùng một gót hình tam giác. Bầu dài 22mm.
Phân bố từ Xích Kim đến Trung Quốc qua các nước Đông Dương. Ở nước ta có gặp từ Lào Cai, Lạng Sơn, Ninh Bình vào Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế đến Lâm Đồng.
Cây mọc trong thung lũng nơi ẩm hay chân núi trong rừng. Ra hoa vào tháng 7. Cây được trồng làm cảnh.
Calanthe clavata Lindl. – Lan đất hoa chùy, Kiều lan đinh, Lan bầu rượu chùy.
Lan đất có thân rễ bò dài, to 6 - 8mm; rễ to; xơ dài do bẹ lá còn lại. Thân đứng ngắn mang 3 - 4 lá có bẹ ở gốc; phiến lá dài đến 50cm, rộng 10cm; cuống lá dài đến 20cm.
Cán hoa cao 15cm mang cụm hoa dạng chùy. Hoa màu vàng nhạt; cuống hoa và bầu dài 1cm; cánh môi chia 3 thùy mà 2 thùy bên nhỏ, thùy giữa lớn có đỉnh cắt ngang; móng dài 8mm; cột ngắn, cao 6mm.
Phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc đến Đài Loan và Bắc Việt Nam. Ở nước ta có gặp tại Tam Đảo tỉnh Vĩnh Phúc.
Cây mọc trên đất có nhiều đá, nơi ẩm trong rừng ở sườn núi. Ra hoa vào tháng 12. Cũng được trồng làm cảnh.
Calanthe densiflora Lindl. - Lan đất hoa dày, Kim tán, Lan bầu rượu hoa dày.
Lan đất có thân rễ bò dài 6 - 17cm, to 7 - 8mm, có rễ to và nhiều xơ do bẹ lá còn lại. Bẹ cao 3 - 15cm, lá 3; phiến lá dài tới 35cm, rộng 4 - 5 ( -7 )cm, đầu nhọn sắc, có cuống dài đến 20cm.
Cán hoa 1 - 2 cái, cao đến 20cm; bẹ 3 - 5 ở gốc. Hoa nhiều, màu vàng, xếp sát nhau thành dạng đầu; lá bắc dài 25mm; cuống hoa và bầu dài 2cm, không lông; lá đài và cánh hoa gần giống nhau; cánh môi hình gần tròn, chia 3 thùy, móng dài đến 2cm; cột cao 1,2 - 1,4cm.
Phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc đến Đài Loan. Ở nước ta có gặp tại SaPa, tỉnh Lào Cai.
Cây mọc trong rừng ẩm. Cũng được trồng làm cảnh.
Calanthe puberula Lindl. – Lan đất lá liềm, Lan bầu rượu lông mềm, Kiều lan lá liềm.
Lan mọc ở đất; hành giả hình con quay, cao 3cm, rộng 2cm. Lá có phiến thon, dài 10 - 15cm, bẹ làm thành một thân giả, cao.
Chùm hoa dày; hoa màu tím nhạt, đẹp; cánh môi hình chữ T, thùy bên hình bầu dục xiên, thùy giữa có mép nhăn, đầu nhọn.
Loài phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Ở nước ta có gặp ở núi Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.
Cây mọc trên đất rừng vùng núi cao lên đến 2000m. Cũng được trồng làm cảnh. Rễ cây được sử dụng ở Vân Nam (Trung Quốc) làm thuốc thanh nhiệt tả hỏa.
Calanthe triplicata (Willem.) Ames [C. veratrifolia (Willd.) Ker Gawl.] - Lan đất hoa trắng, Kiều hoa xếp ba, Lan bầu rượu xếp ba.
Cỏ cao 70 - 80cm. Thân rễ khỏe, có nhiều rễ con dày 5mm. Thân giả cao 5cm cấu tạo bởi các cuống lá phồng ra và úp vào nhau. 5 - 7 lá mọc chụm lại; cuống lá dài 10cm; phiến lá hình mũi mác men dài xuống cuống lá, không phân biệt được với cuống, dài 30 - 42cm, rộng 6 - 7cm, mỏng, có 5 gân chính.
Cụm hoa có cán hoa mọc ở giữa các lá, dài 60 - 75cm, lá bắc sít nhau, dài 15 - 19mm. Hoa màu trắng, dài 15mm. Cánh môi 3 thùy, nom như 4 thùy vì thùy cuối cùng bị chia tới quãng giữa thành hai thùy con to bằng các thùy bên. 5 - 6 trang trí lổn nhổn ở gốc cánh môi. Cựa hình dùi, dài 15mm. Cột ngắn 5mm, dính với đầu cựa và gốc cánh môi thành một cái túi. Bao phấn hình tim; 8 khối phấn thành 2 nhóm, dính trên một gót ngắn.
Phân bố từ Ấn Độ đến Nhật Bản, phía Nam đến Ôxtrâylia và các đảo Thái Bình Dương. Ở nước ta, có gặp từ Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghĩa Lộ, Ninh Bình, qua Quảng Trị, Quảng Nam, Khánh Hòa, Lâm Đồng đến Đồng Nai và An Giang.
Cây mọc trong thung lũng, nơi ẩm và chân núi trong rừng. Ra hoa từ đầu mùa hạ đến tháng 7 - 9; có quả tháng 11.
Cây được trồng làm cảnh. Dân gian dùng củ làm thuốc chữa sốt rét và cũng dùng làm thuốc cầm máu, lương huyết và giảm đau. Ở Vân Nam (Trung Quốc), toàn cây được dùng làm thuốc lợi niệu, thông lâm để trị tiểu tiện không thông, các chứng lâm; dùng ngoài trị đòn ngã.
Calanthe vestita Lindl. - Lan củ chuối, Lan củ súng, Lan bầu rượu tím.
Lan mọc ở đất, có lông mềm như nhung ở tất cả các bộ phận. Hành giả dạng quả lê gần hình cầu, có cạnh lồi, to bằng quả trứng, phủ lớp áo hành màu trăng trắng, mang 3 hay 4 lá dễ rụng; phiến lá dài 45cm, rộng đến 10 - 12cm, xếp nếp, không lông màu lục tươi; cuống lá dài 10cm, dẹp.
Cán hoa ở gốc mọc đứng cao 50 - 60cm, tới 80cm, mang 25 - 30 hoa; lá bắc rất nhọn, mỏng, dài 2 - 3cm. Cuống hoa và bầu dài 30 - 35mm, phủ lông trắng dài. Hoa màu trắng hồng, rộng 8 - 9cm; bao hoa dài 2cm; cánh môi chia 3 thùy; cựa 35mm, hình sợi; cột thành phễu với gốc cánh môi, dài 6mm, rộng 8mm.
Phân bố ở Mianma, Thái Lan, Việt Nam đến Malaixia và Inđônêxia. Ở nước ta, có gặp nhiều tại tỉnh Đồng Nai.
Cây mọc ở rừng, nơi ẩm. Ra hoa vào tháng 1 và kéo dài trong nhiều tháng. Cây có hoa đẹp, được trồng làm cảnh; do trồng trọt, người ta đã tạo được nhiều giống trồng có cánh môi có đốm khác nhau về màu sắc.
Củ cũng được dùng làm thuốc chữa đau xương; người ta giã nát củ và rịt vào phần đau.
Theo vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=Calanthe&type=A0
Còn tiếp
Mời các bạn thưởng thức
Giới thiệu về lan Calanthe (Lan đất hoa trắng, Lan bầu rượu, Bọ cạp, Kiều Lan)
CALANTHE R. Br., họ Lan Orchidaceae [Từ chữ Hy Lạp kolos: đẹp và anthe: hoa; liên hệ đến phần lớn các loài trong chi này có hoa đẹp] - Lan đất hoa trắng, Lan bầu rượu, Bọ cạp, Kiều Lan.
Cây thảo sống lâu năm địa sinh hay phụ sinh. Lá rộng, gấp nếp, tồn tại hay sớm rụng. Hoa thành chùm mọc đứng, màu trắng, màu hoa cà, có khi vàng. Lá đài và cánh hoa gần bằng nhau và rời. Cánh môi dính với cột, nguyên hoặc chia thùy và có một cựa có đỉnh thường tròn; cột ngắn. Bao phấn có 8 túi phấn.
Gồm khoảng 120 loài ở các vùng nóng trên thế giới; ở Việt Nam có 18 loài, mà 5 loài là đặc hữu; phần lớn các loài được trồng làm cảnh. Hiện có nội dung của 7 loài:
Calanthe alismaefolia Lindl. - Lan đất hoa trắng lá trạch tả, Lan bầu rượu từ cô, Kiều lan từ cô, Kiều hoa Cúc Phương.
Lan đất có thân ngắn; thân rễ bò, các hành giả xếp sát nhau. Lá mọc gần thẳng, 3 - 6 cái, giống như lá trạch tả; phiến lá hình bầu dục, dài đến 20cm, rộng 4 - 10cm, đầu nhọn sắc hoặc nhọn ngắn, gốc thuôn trên cuống dài; mép lá lượn sóng, gân chính 5; cuống lá dài 10 - 15cm.
Cán hoa 1 - 2 cái, ở nách, mảnh, ngắn hơn lá; lá bắc hình trái xoan rộng, dài đến 15mm. Hoa màu trắng. Lá đài thuôn nhọn, có nhiều đốm nhỏ; cánh hoa nhỏ hơn; cánh môi có 2 thùy bên hẹp, dài; thùy giữa hình tim ngược, đầu lõm sâu.
Calanthe angusta Lindl. – Lan đất hoa trắng cuống hẹp, Kiều lan hẹp, Lan bầu rượu kim tán.
Cỏ cao 75 - 90cm. Rễ chùm dày đặc. Lá mọc tập trung ở gốc, dài 40 - 45cm, cuống lá hình dải, hẹp ở giữa, rộng ở gốc thành bẹ, có rãnh dài 10 - 15cm; phiến là hình mũi mác, dài 17 - 40cm, rộng 3,5 - 8cm, 5 - 7 gân chính, lồi ở mặt dưới.
Cụm hoa mọc ở giữa các lá. Cán hoa dài 20 - 90cm. Nhiều ( 7 - 40 ) hoa màu trắng, mọc dày đặc, lá bắc dài 6 - 18mm, tồn tại. Lá đài dày và mềm; cánh hoa cũng vậy. Cánh môi 3 thùy; thùy tận cùng hình tim sâu ở phía trước, nom như có 4 thùy. Cựa mảnh, hình trụ, dài 10mm. Cột rời ngay từ gốc, dài 3 - 4,5mm. Bao phấn 2 ô, hình tim; 8 khối phấn xếp thành 2 nhóm hình chùy dài, dính vào cùng một gót hình tam giác. Bầu dài 22mm.
Phân bố từ Xích Kim đến Trung Quốc qua các nước Đông Dương. Ở nước ta có gặp từ Lào Cai, Lạng Sơn, Ninh Bình vào Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế đến Lâm Đồng.
Cây mọc trong thung lũng nơi ẩm hay chân núi trong rừng. Ra hoa vào tháng 7. Cây được trồng làm cảnh.
Calanthe clavata Lindl. – Lan đất hoa chùy, Kiều lan đinh, Lan bầu rượu chùy.
Lan đất có thân rễ bò dài, to 6 - 8mm; rễ to; xơ dài do bẹ lá còn lại. Thân đứng ngắn mang 3 - 4 lá có bẹ ở gốc; phiến lá dài đến 50cm, rộng 10cm; cuống lá dài đến 20cm.
Cán hoa cao 15cm mang cụm hoa dạng chùy. Hoa màu vàng nhạt; cuống hoa và bầu dài 1cm; cánh môi chia 3 thùy mà 2 thùy bên nhỏ, thùy giữa lớn có đỉnh cắt ngang; móng dài 8mm; cột ngắn, cao 6mm.
Phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc đến Đài Loan và Bắc Việt Nam. Ở nước ta có gặp tại Tam Đảo tỉnh Vĩnh Phúc.
Cây mọc trên đất có nhiều đá, nơi ẩm trong rừng ở sườn núi. Ra hoa vào tháng 12. Cũng được trồng làm cảnh.
Calanthe densiflora Lindl. - Lan đất hoa dày, Kim tán, Lan bầu rượu hoa dày.
Lan đất có thân rễ bò dài 6 - 17cm, to 7 - 8mm, có rễ to và nhiều xơ do bẹ lá còn lại. Bẹ cao 3 - 15cm, lá 3; phiến lá dài tới 35cm, rộng 4 - 5 ( -7 )cm, đầu nhọn sắc, có cuống dài đến 20cm.
Cán hoa 1 - 2 cái, cao đến 20cm; bẹ 3 - 5 ở gốc. Hoa nhiều, màu vàng, xếp sát nhau thành dạng đầu; lá bắc dài 25mm; cuống hoa và bầu dài 2cm, không lông; lá đài và cánh hoa gần giống nhau; cánh môi hình gần tròn, chia 3 thùy, móng dài đến 2cm; cột cao 1,2 - 1,4cm.
Phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc đến Đài Loan. Ở nước ta có gặp tại SaPa, tỉnh Lào Cai.
Cây mọc trong rừng ẩm. Cũng được trồng làm cảnh.
Calanthe puberula Lindl. – Lan đất lá liềm, Lan bầu rượu lông mềm, Kiều lan lá liềm.
Lan mọc ở đất; hành giả hình con quay, cao 3cm, rộng 2cm. Lá có phiến thon, dài 10 - 15cm, bẹ làm thành một thân giả, cao.
Chùm hoa dày; hoa màu tím nhạt, đẹp; cánh môi hình chữ T, thùy bên hình bầu dục xiên, thùy giữa có mép nhăn, đầu nhọn.
Loài phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Ở nước ta có gặp ở núi Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.
Cây mọc trên đất rừng vùng núi cao lên đến 2000m. Cũng được trồng làm cảnh. Rễ cây được sử dụng ở Vân Nam (Trung Quốc) làm thuốc thanh nhiệt tả hỏa.
Calanthe triplicata (Willem.) Ames [C. veratrifolia (Willd.) Ker Gawl.] - Lan đất hoa trắng, Kiều hoa xếp ba, Lan bầu rượu xếp ba.
Cỏ cao 70 - 80cm. Thân rễ khỏe, có nhiều rễ con dày 5mm. Thân giả cao 5cm cấu tạo bởi các cuống lá phồng ra và úp vào nhau. 5 - 7 lá mọc chụm lại; cuống lá dài 10cm; phiến lá hình mũi mác men dài xuống cuống lá, không phân biệt được với cuống, dài 30 - 42cm, rộng 6 - 7cm, mỏng, có 5 gân chính.
Cụm hoa có cán hoa mọc ở giữa các lá, dài 60 - 75cm, lá bắc sít nhau, dài 15 - 19mm. Hoa màu trắng, dài 15mm. Cánh môi 3 thùy, nom như 4 thùy vì thùy cuối cùng bị chia tới quãng giữa thành hai thùy con to bằng các thùy bên. 5 - 6 trang trí lổn nhổn ở gốc cánh môi. Cựa hình dùi, dài 15mm. Cột ngắn 5mm, dính với đầu cựa và gốc cánh môi thành một cái túi. Bao phấn hình tim; 8 khối phấn thành 2 nhóm, dính trên một gót ngắn.
Phân bố từ Ấn Độ đến Nhật Bản, phía Nam đến Ôxtrâylia và các đảo Thái Bình Dương. Ở nước ta, có gặp từ Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghĩa Lộ, Ninh Bình, qua Quảng Trị, Quảng Nam, Khánh Hòa, Lâm Đồng đến Đồng Nai và An Giang.
Cây mọc trong thung lũng, nơi ẩm và chân núi trong rừng. Ra hoa từ đầu mùa hạ đến tháng 7 - 9; có quả tháng 11.
Cây được trồng làm cảnh. Dân gian dùng củ làm thuốc chữa sốt rét và cũng dùng làm thuốc cầm máu, lương huyết và giảm đau. Ở Vân Nam (Trung Quốc), toàn cây được dùng làm thuốc lợi niệu, thông lâm để trị tiểu tiện không thông, các chứng lâm; dùng ngoài trị đòn ngã.
Calanthe vestita Lindl. - Lan củ chuối, Lan củ súng, Lan bầu rượu tím.
Lan mọc ở đất, có lông mềm như nhung ở tất cả các bộ phận. Hành giả dạng quả lê gần hình cầu, có cạnh lồi, to bằng quả trứng, phủ lớp áo hành màu trăng trắng, mang 3 hay 4 lá dễ rụng; phiến lá dài 45cm, rộng đến 10 - 12cm, xếp nếp, không lông màu lục tươi; cuống lá dài 10cm, dẹp.
Cán hoa ở gốc mọc đứng cao 50 - 60cm, tới 80cm, mang 25 - 30 hoa; lá bắc rất nhọn, mỏng, dài 2 - 3cm. Cuống hoa và bầu dài 30 - 35mm, phủ lông trắng dài. Hoa màu trắng hồng, rộng 8 - 9cm; bao hoa dài 2cm; cánh môi chia 3 thùy; cựa 35mm, hình sợi; cột thành phễu với gốc cánh môi, dài 6mm, rộng 8mm.
Phân bố ở Mianma, Thái Lan, Việt Nam đến Malaixia và Inđônêxia. Ở nước ta, có gặp nhiều tại tỉnh Đồng Nai.
Cây mọc ở rừng, nơi ẩm. Ra hoa vào tháng 1 và kéo dài trong nhiều tháng. Cây có hoa đẹp, được trồng làm cảnh; do trồng trọt, người ta đã tạo được nhiều giống trồng có cánh môi có đốm khác nhau về màu sắc.
Củ cũng được dùng làm thuốc chữa đau xương; người ta giã nát củ và rịt vào phần đau.
Theo vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=Calanthe&type=A0
Còn tiếp
